Mâm ngũ quả ngày Tết 2024 – Hướng dẫn cách bài trí đẹp

Mỗi dịp Tết đến Xuân về, mỗi gia đình đều trang trí trên bàn thờ gia tiên một mâm ngũ quả thật đẹp để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. Vậy cách bày mâm ngũ quả ngày Tết là gì, làm sao để trang trí mâm ngũ quả ngày Tết chuẩn và đẹp nhất? Cùng Siêu Thị Phật Giáo Hiền Thủy tìm câu giải đáp trong bài viết dưới đây! 

Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết

Mâm ngũ quả là mâm trái cây có 5 loại hoa quả khác nhau, thường được bày biện trên ban thờ vào những dịp đặc biệt như Tết. Theo quan niệm truyền thống, 5 loại hoa quả này tượng trưng cho 5 hành Kim – Thủy – Mộc – Hỏa – Thổ. Đây cũng chính là 5 ước nguyện về Phúc – Lộc – Thọ – Khang – An theo văn hóa của người Á Đông. 

Ngũ (五) là năm, là biểu tượng sự sống, là ngũ hành ứng với mệnh của con người. Ngoài ra, số lẻ cũng là đại diện cho sự sinh sôi, nảy nở và phát triển. Quả là đại diện cho sự sung túc, bên trong mỗi quả đều có hạt, đại diện cho sự nảy mầm, từ đó duy trì sự sống bất tận. 

Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết – Đại diện cho ước nguyện về cuộc sống con người

Hướng dẫn cách bày mâm ngũ quả ngày Tết theo 3 miền

Nhìn chung, không có bộ nguyên tắc nhất định trong cách bày mâm ngũ quả ngày Tết, mà sẽ phụ thuộc vào mắt thẩm mỹ của mỗi người. Tuy nhiên, mỗi địa phương cũng có những quan niệm riêng biệt về việc trang trí mâm ngũ quả ngày Tết, cùng tìm hiểu ở nội dung dưới!

Cách bày mâm ngũ quả ngày tết miền Bắc

Mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc thường có một số loại quả như sau:

• Chuối xanh: Đại diện cho hành mộc, tượng trưng cho bàn tay ngửa để che chở cho gia đạo.

• Lê: Lê có vị ngọt thanh nhẹ, mang hàm ý mọi sự được hanh thông, nhẹ nhàng.

• Lựu: Quả lựu có nhiều hạt, là biểu tượng cho việc sinh sôi nảy nở, con đàn cháu đống.

• Phật thủ: Quả phật thủ có hình dạng giống bàn tay của Phật, thể hiện sự che chở của bậc linh thiêng.

• Táo: Táo có thể là táo tây, táo ta, táo tàu, là biểu tượng của sự phú quý, giàu sang.

• Bưởi: Quả bưởi là biểu tượng cho sự ngọt ngào, may mắn.

• Cam, quất: Quất phát âm gần giống từ “cát” trong tiếng Hán, mang hàm ý sung túc, ăn nên làm ra.

• Lê – ki – ma: Là quả trứng gà, được dân gian quan niệm là biểu tượng cho lộc trời cho.

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc được cho là cầu kỳ hơn so với các địa phương khác. Người Bắc thường đặt nải chuối ở dưới cùng, vừa là để nâng đỡ các loại quả khác, vừa gợi hình ảnh như một đôi bàn tay che chở, bao bọc cho mọi sự xung quanh bình an. Đặt ở giữa mâm ngũ quả ngày Tết là quả bưởi hoặc quả phật thủ, xung quanh xen kẽ các loại quả nhỏ hơn như cam, quýt, táo,… 

Cách bày mâm ngũ quả ngày tết miền Trung

Mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung cũng có những loại quả giống người Bắc, như nải chuối, trái lê ki ma, lựu, phật thủ, táo, bưởi,… Ngoài ra, người miền Trung còn lựa chọn thêm trái dừa (đại diện cho sự đủ đầy), sung (gắn liền với sự sung mãn), đu đủ (sự thịnh vượng), thanh long (rồng mây gặp hội), xoài (tiền tài không thiếu),…

Mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung khá đơn giản, không câu nệ về hình thức, gia chủ có gì cúng nấy và chỉ cần thành tâm là được. Bởi vậy, nếu tới thăm các gia đình miền Trung ngày Tết thì có thể thấy mỗi nhà có một mâm ngũ quả riêng biệt. Ngoài ra, miền Trung là nơi giao thoa văn hóa Bắc – Nam, nên có sự giao thoa rõ rệt trên cách bày mâm ngũ quả ngày Tết. 

Mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung có thể khá đơn giản, chỉ chú trọng sự thành tâm

Cách bày mâm ngũ quả ngày tết miền Nam

Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam cũng có những loại quả như nải chuối, bưởi, lê ki ma, phật thủ, lựu,.. Ngoài ra, các gia đình phía Nam còn lựa chọn thêm trái dưa hấu, trái sung, trái đu đủ, trái xoài, trái dừa. 

Cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam cũng không có nhiều quy tắc, chỉ cần đảm bảo sự hài hòa là được. Gia chủ có thể đặt các loại quả kích thước lớn và còn xanh ở dưới, phía trên bày quả nhỏ và chín, xếp chồng lên nhau như ngọn tháp. Hai bên mâm ngũ quả là hai cặp dưa hấu, đại diện cho sự ngọt ngào, may mắn trong cuộc sống.

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam đẹp

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách cắm hoa bàn thờ ngày Tết đẹp, thể hiện sự thành kính

Một số nguyên tắc trong cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết

Khi chưng mâm ngũ quả ngày Tết, gia đình cần lưu ý một số điểm như sau:

• Tránh bày quả chín già: Quả chín có màu đẹp, nhưng nếu chín già thì không nên bày trên mâm ngũ quả ngày Tết. Lý do là, sức nóng của nhang sẽ khiến các loại quả này nhanh hỏng hơn, rất lãng phí nếu phải bỏ đi. 

• Tránh bày quả có gai, mùi nặng: Gia chủ nên tránh đặt những loại quả nặng mùi hoặc nhiều gai trên mâm ngũ quả. Theo quan niệm dân gian, những gì có nhiều mùi hoặc có hình dáng sắc nhọn thì kỵ với nơi thờ cúng, cần đặc biệt hạn chế. Tuy nhiên, ở miền Nam hay miền Trung thì mọi người vẫn bày trái dứa trên mâm ngũ quả.

• Tránh bày hoa quả bị ẩm ướt: Hoa quả ẩm ướt đặt trên bàn thờ sẽ nhanh hỏng hơn, hơn nữa có thể gây mất vệ sinh. Khi mua về, gia chủ chỉ cần dùng khăn lau bụi bẩn, sau đó xếp vào mâm ngũ quả là được. 

• Tránh bày quá nhiều: Ngày nay có nhiều loại trái cây đa dạng, nhưng gia chủ không nên tham lam mà đặt quá nhiều loại trên mâm, tốt nhất chỉ nên 5 loại quả. Ngoài ra, mâm ngũ quả thì chỉ nên đặt quả, không cần thêm bất cứ thực phẩm nào khác hoặc cài thêm hoa. 

Gợi ý mẫu trang trí mâm ngũ quả ngày Tết

Dưới đây là một số mẫu trang trí mâm ngũ quả ngày Tết đẹp mà gia chủ có thể tham khảo:

Bài viết đã giúp quý khách tìm hiểu tất tần tật về ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết, cũng như cách bày mâm ngũ quả ngày Tết theo phong tục 3 miền. Để tiếp tục cập nhật những kiến thức bổ ích, quý khách hãy thường xuyên truy cập Siêu Thị Phật Giáo Hiền Thủy nhé!